आर्थिक योजनांची आखणी न करण्याची सर्वसामान्य कारणे/बहाणे

आर्थिक नियोजन करताना सामान्यतः गुंतवणुकीची उद्दिष्ट्ये, गुंतवणुकीचा कालावधी, धोका पत्करण्याची क्षमता, सुरक्षितता आणि बऱ्याच गोष्टींचा समावेश होतो. मी आत्तापर्यंत अनेक गुंतवणूकदारांना आर्थिक नियोजन करताना पाहिलंय आणि काहींना आर्थिक नियोजन करण्यास सांगितले असता त्यांची काही कारणे वा बहाणे ऐकायला मिळतात. आज आपल्या या लेखामध्ये आपण “आर्थिक योजनांची आखणी न करण्याची सर्वसामान्य कारणे/बहाणे” पाहणार आहोत.

कारण १. माझ्याजवळ गुंतवण्याकरता पुरेसा पैसा नाही
गुंतवणूक करण्यासाठी आपल्याकडे खूप सारा पैसा अथवा मोठा व्यवसाय करण्याची आवश्यकता नाही. ‘Investing is not about waiting till you have money to invest.’ आपण लहान पैशाची बचत करुन सुरुवात करू शकता. छोट्या रक्कमेपासून गुंतवणूक सुरू करा आणि ती पद्धतशीरपणे करा.

कारण २. मला जीवन विम्याची गरज नाही
जर आपल्याकडे कर्ज असेल किंवा कोणी आपल्यावर अवलंबून असेल तर आपल्याला जीवन विमा आवश्यक आहे. आपल्यासोबत अपरिचित काहीच होऊ शकत नाही असा विश्वास बाळगू नका. कोणत्याही वेळी काही अप्रिय घटना घडल्यास, विम्याचे पैसे आपल्या उर्वरित कर्जाची परतफेड, अंत्य संस्कार खर्च आणि मुलांच्या शिक्षणासाठी पैसे भरण्यास मदत करतील. आपल्या मृत्यू नंतर कुटुंब आर्थिक दृष्टीने सक्षम राहील इतका विमा असावा.

कारण ३. सेवानिवृत्तीच्या नियोजनाबद्दल विचार करण्यासाठी मी खूपच लहान आहे
एखाद्याने नोकरीला वा उद्योगधंद्याला लागताच जी काही मिळकत मिळेल त्यातील थोडासा भाग बाजूला काढून सेवानिवृत्ती नियोजन करणे आवश्यक आहे. आपण बचत आणि गुंतवणूक करण्यास लवकर प्रारंभ केल्यास, तो आपल्या जीवनामध्ये नंतरच्या आर्थिक वाढीचा स्तर स्थापन करेल.

कारण ४. ‘माझ्या सेवानिवृत्तीच्या नियोजनापेक्षा माझ्या मुलाचे शिक्षण अधिक महत्वाचे आहे
आपल्या मुलाच्या शालेय फीची भरपाई करण्यासाठी आपल्या सेवानिवृत्ती निधीचा वापर करणे ही सर्वात वाईट चूक आहे जी आपण करू शकता. निवृत्ती निधी निवृत्तीनंतर आपल्या जीवनाची तरतूद करण्यासाठी असतो. आपल्या मुलाच्या शुल्काचा भरणा करणे ही आपत्ती आहे. तुमच्या वृद्धत्वात तुमच्या मुलाची काळजी घेण्यावर अवलंबून राहणे यापेक्षा अधिक मूर्खपणा असेल.

फी भरण्याचे इतर साधन शोधा. एक स्वतंत्र निधी तयार करा आणि त्यास ‘बाल शिक्षण निधी’ असे नाव द्या. परंतु आपल्या सेवानिवृत्ती निधीमधून पैसे काढू नका. आपण पैसे गोळा करू देत नसल्यास आपण पुरेसा निधी उभारण्यासाठी सक्षम होऊ शकणार नाही.

कारण ५. केवळ श्रीमंत व्यक्तीला इच्छापत्र बनवणे आवश्यक आहे
आपण इच्छापत्र सोडल्याशिवाय मरलात तर आपल्या मालमत्तेला विभाजित कसे करावे हे ठरविण्याकरिता आपल्या कुटुंबाला विशिष्ट वारसाहक्कांचे पालन करावे लागेल. आणि आपल्या मालमत्तेला मोठे व्यवसाय किंवा गुणधर्म असणे आवश्यक नाही. प्रॉव्हिडंट फंड खात्याप्रमाणे पेन्शन मनी, शेअर्स, म्युच्युअल फंड, तुमची इन्शुरन्स पॉलिसी आणि तुमची बॅंक फिक्स्ड डिपॉझिट म्हणजे संपत्ती आहे.

हे समजण्यासाठी एक गैरसमज आहे की सर्व संपत्ती आपोआप पती / पत्नीला दिली जाते. मुले आणि नातेवाईक देखील मालमत्तेवर हक्क धारण करू शकतात. वारसा आणि वारसाचे नियम हे वैविध्यपूर्ण आणि गुंतागुंतीचे आहेत. एक इच्छापत्र निर्माण करणे गरजेचे आहे कारण आपल्या संपत्तीचे वाटप कसे करायचे हे ठरविण्यास मदत करते. पण दुर्दैवाने, बहुतेक भारतीय फक्त एक इच्छापात्र करण्याचे दुर्लक्ष करतात.

आपण अशा कारणांना न जुमानता आर्थिक नियोजन करा आणि समृद्धीसाठी सज्ज व्हा.

– समीर दत्ताराम पडवळ