सोशल मिडियावर टाळायच्या या १८ गोष्टी

आज सोशल मिडीयाचं प्रचंड वारं आहे. सोशल मिडीयावर नसणं म्हणजे अक्षरशः मागसल्याचे लक्षण मानले जाते. गेल्या १० वर्षांत आपल्या देशात सोशल मिडीयाचं वादळ उठलं आहे. या सोशल मिडियाचे फायदे आणि तोटे अशा दोन्ही बाजू आहेत. बरेच जण सोशल मिडीयाचा चुकीचा वापरच जास्त करताना बघत आलोय, म्हणून हा लेख लिहावासा वाटला. सोशल मिडीया काय करू नये अशा १७ गोष्टी मी इथे मांडतोय. काही राहिलं असेल तर कमेंट बॉक्स मध्ये सुचवा.

१. तुमच्या नातेसंबंधातील समस्या मांडणं:
तुमच्या नातेसंबंधांमध्ये काय समस्या आहेत हे जाणून घ्यायला कुणाला रस नसतो. कदाचित ज्यांना असेल ते त्याचा फायदा उचलण्याचा जास्त प्रयत्न करतील. त्यामुळे नवरा-बायको, प्रियकर-प्रियसी यांच्यातील समस्या त्यांनी आपापसात सोडवाव्यात. घरातल्या आणि वैयक्तिक जीवनातल्या नातेसंबंधाच्या समस्या घरातच ठेवा, त्या चव्हाट्यावर आणू नका.

२. शिवीगाळ करणे/ अपशब्दांचा वापर:
काही लोक सोशल मिडीयावर शिवीगाळ किंवा अपशब्दांचा वापर सर्रास करताना दिसतात. तुमच्या काही मित्रांना कदाचित ते रुचत असेल परंतु सगळ्यांनाच ते रुचेल असे नाही आणि एकंदरीत तुमच्याकडे बघण्याचा त्यांचा दृष्टीकोन नकारात्मक होऊ शकतो.

३. इतर धर्मांविषयी वाईट बोलणं:
इतर धर्मांविषयी वाईट बोलून आपला धर्म मोठा होत नसतो. दुसऱ्या धर्मांविषयी वाईट बोलून आपण दोन धर्मांमध्ये तेढ निर्माण करतोय, हे लक्षात ठेवा. त्यामुळे धार्मिक भावना दुखावणाऱ्या अशा गोष्टी सोशल मिडीयावर टाळायला हव्यात.

४. विनाकारण टॅग करणं:
आपण काढलेली सेल्फी कितीही भन्नाट असो, त्याचा स्टेटस कितीही भारी असो, त्यात संबंध नसलेल्या व्यक्तींना टॅग करू नका. आपण अपलोड केलेला फोटो दुसऱ्या व्यक्तीशी संबंधित नसेल तर त्याला टॅग करणं चुकीचं आहे. आपल्या सेल्फी, प्रोफाईल पिक्चर्स मध्ये विनाकारण इतरांना टॅग करू नका.

५. हिंसक फोटो किंवा व्हिडीओ अपलोड करणं:
अपघात, मारामारी, खून, रक्तपात संबंधित फोटो किंवा व्हिडीओ नकारात्मक भावना मनामध्ये निर्माण करतात. या नकळतपणे हिंसेचे संस्कार मनावर करत असतात. त्यामुळे अशा गोष्टी पोस्ट करणे किंवा शेअर करणे टाळावे.

६. बॉस किंवा ऑफिस सहकाऱ्यांविषयी वाईट बोलणं:
सोशल मिडीयावर चालू किंवा सोडलेल्या कामातील बॉस किंवा सहकारी यांच्याविषयी वाईट बोलणं तुमच्या प्रोफाईलवर नकारत्मक परिणाम साधू शकतं. त्यामुळे आपल्या भावना आवरत्या घ्या.

७. आक्षेपार्ह कमेंट्स:
एखाद्याच्या भावना दुखावणाऱ्या कमेंट्स टाळता यायला हव्यात. तुमचा विचार त्या व्यक्तीला वैयक्तिक मेसेजद्वारे पोहचवू शकता. ते जास्त योग्य आणि परिणामकारक राहील.

८. मी किती कमवतो:
तुम्ही कशातून किती पैसा कमवता हे सोशल मिडियावर मांडू नका. याने गुन्हेगारांना तुम्ही तुमच्याकडे वळवू शकता.

९. खोट्याचा आधार:
तुमची लाईफस्टाईल, आर्थिक परिस्थिती, यश याविषयी खोट्या गोष्टी पोस्ट करणं टाळा. हे खोटं जास्त काळ टिकणारं नसतं आणि एकदा खरं समोर आलं कि तुम्ही तुमचा आदर गमावून बसाल.

१०. देश किंवा सरकार विषयी नकारात्मक लिहिणं:
देश आणि चालू सरकार विषयी नकारात्मक किंवा वाईट लिहून आपण ती गोष्ट जगभर पोहचवत असतो. आपल्या देशाचं नाव नकळतपणे आपण संपूर्ण जगात खराब करतो. त्यामुळे ते टाळणं अत्यावश्यक आहे.

११. सातत्याने मेसेज पाठवणे:
एखाद्या अनोळखी व्यक्तीला परवानगी न घेता सातत्याने मेसेजेस पाठवणे हा गुन्हा आहे. ते टाळावे.

१२. अश्लील लिंक्स:
पॉर्न कंटेंट असलेल्या लिंक्स शेअर करणे किंवा एखाद्याच्या वॉलवर पोस्ट करणं हा देखील गुन्हा आहे. ते टाळावे.

१३. मी कुठे आहे?:
तुम्ही कुठे आहात? याबाबतीत पोस्ट करत राहणं छुप्या गुनेगारांना तुमच्याविषयी माहिती देत असतं त्यामुळे तसं करणं टाळा. ‘आमची संपूर्ण फॅमिली दहा दिवसांसाठी गावी किंवा टूर वर चाललेय…फिलिंग एक्साईटेड’ असं पोस्ट करणं चोरांना एक्साईट करू शकतं. म्हणजे हे चोरांना ‘आमच्या घरी येवून चोरी करा’ असं खुलं आमंत्रण देण्यासारखं आहे.

१४. फ्रेंड रिक्वेष्ट:
येणाऱ्या फ्रेंड रिक्वेष्ट आंधळेपणाने स्वीकारणे धोकादायक ठरू शकते. त्या व्यक्तीचा प्रोफाईल व्यवस्थित पडताळून, खात्री करूनच फ्रेंड रिक्वेष्ट स्वीकारा.

१५. वाद टाळा:
धर्म, देव, जात याविषयी सोशल मिडीयावर वाद घालणे टाळा. त्याने आपण एकंदरीत नकारात्मक वातावरण निर्माण करत आहोत याची जाण ठेवा.

१६. अंधाधुंदी शेअर:
आपल्याला आलेल्या पोस्ट विश्वसनीय आहे कि नाही याची खात्री करूनच ती फॉरवर्ड करा. उगाच भावनेचा भरात कोणतीही पोस्ट शेअर करू नका.

१७. दुःख व्यक्त करणे:
सोशल मिडीयावर आपलं दुःख व्यक्त करून आपण आपलं हसे उडवून घेत असतो. तुमच्या ‘फिलिंग सॅड’ला इथे कुणीच वाली नाही. त्यामुळे तुमचे हार्ट-ब्रेक वैगरेचे मेसेजेस त्यावर टाकून स्वतःचा तमाशा करून घेवू नका.

१८ . गेम रिक्वेस्ट:
आपल्यासारखे सगळेच रिकामी नसतात किंवा तुम्ही खेळत असलेला गेम सगळेच खेळत असतील असं नाही. त्यामुळे सातत्याने गेम रिक्वेस्ट पाठवून तुम्ही तुमच्या रिकामी असल्याची जाहीर जाहिरात करत असता. त्यामुळे फुकटच्या लाईफ मिळवण्यापेक्षा, गेम बंद करून खऱ्या लाईफशी जोडले जा.

धन्यवाद!
सदैव आपला,
विनोद अनंत मेस्त्री (लेखक, प्रशिक्षक, वक्ता)