जीवन माझे संगीत

संगीताची व्याख्या काय असू शकते हो?

संगीत म्हणजे कर्ण मधुर आणि जनरंजन करणाऱ्या अतिप्राचीन भारतीय परंपरा लाभलेल्या गायन, वादन आणि नृत्य यांचा अंतर्भाव असलेल्या श्रेष्ठ कलेस ‘संगीत’ असे म्हणतात.

गायन, वादन आणि नृत्य यांचा जेंव्हा सुरेख मिलाप होतो, तेंव्हा ती एक अप्रतिम कलाकृती तयार होते व मनाचा ठाव घेते आणि नेमके त्यालाच आपण ‘हे मला खुप आवडले’ असे म्हणतो.

परंतु आवडण्याच्याही पायऱ्या आहेत.

• पहिली पायरी : आकर्षित होणे.
• दुसरी पायरी : ती कलाकृती पूर्णपणे ऐकणे.
• तिसरी पायरी : ती कलाकृती मनात घोळत राहणे.
• चौथी पायरी : ती कलाकृती मनाच्या तळाशी जाऊन बसणे.
• पाचवी व शेवटची पायरी : त्या कलाकृतीमुळे निर्गुण किंवा सांगीतिक सुखाचा अनुभव येणे.

आता सांगीतिक सुख किंवा निर्गुण आनंद म्हणजे काय?

तर नादब्रम्हापासून मिळालेल्या मनःशांतीचा अनुभव करणे. विकार आणि विचारांपासून दूर जाऊन मनात परम सुखाचा वर्षाव होणे.

जे संगीत मला मनःशांती देते, जगण्यात उमेद निर्माण करते, रोजच्या तणावपूर्ण वातावरणापासून सुटका करते, मनात आशेची नवपालवी फुलविते, सकारात्मक विचार करण्याचे सामर्थ्य देते मग यात माध्यम महत्वाचे नाही, माध्यम कुठलेही असले तरी चालेल.

उदाहरणार्थ:-

गायनामध्ये भक्तीगीत, भावगीत, नाट्यगीत, लोकसंगीत इत्यादी वादनामध्ये तबला, पखवाज, ढोलकी, सतार, हार्मोनियम, सनई, बासरी इत्यादी यामधून जर मला मनःशांती मिळत असेल तर मला ते संगीत किंवा वाद्य आवडेल.

अखिल मानवजातीमध्ये मग ते कोणत्याही क्षेत्रातील असो सर्वांसाठी एखादे वाद्य वाजविता येणे गरजेचे आहे.

याचा आपल्या दैनंदिन जीवनात होणारे फायदे.

• सततच्या रियाजाने स्मरणशक्ती वाढते.
• गायन किंवा वादनाच्या रियाजमुळे पालक आणि पाल्य असे दोघेही कम्प्युटर, लॅपटॉप, आयपॅड आणि मोबाईल या सततच्या वापरातून आणि त्यांच्या विळख्यातून बाहेर पडण्यास खूप मदत होते.
• गायन, वादन किंवा नृत्य यांचा प्रत्यक्ष संबंध संगीताशी जोडला जातो संगीताचा संबंध मेंदूशी जोडला जातो व आनंद प्राप्त होतो आणि तोच आनंद जेंव्हा हृदयात पोहोचतो तेंव्हा परमानंद प्राप्त होतो.
• संगीत हे मनाची अध्यात्मिक बैठक बसविण्यासाठी एक अनमोल साधन आहे,म्हणूनच प्राचीन काळापासून आजच्या खऱ्या संत महापुरुषांनी संगीताच्या आधाराने अध्यात्मिक उन्नती साधली.
• एक कलाकार म्हणून जेंव्हा चारचौघात जो सन्मान मिळतो तो प्रेरणादायक असतो.

लिहिण्यासारखे खूप काही असले तरीही आपल्या ग्रुपच्या नियमाप्रमाणे ह्या लेखाची थोडक्यातच सांगता करतो.

मंडळी तुमचं सगळ्यात आवडतं गाणं/वाद्य कोणतं? या गाण्याशी/वाद्याशी निगडित काही आठवणी आहेत का?

मी संजय दादानी लेख लिहायला प्रोत्साहन दिल्याने पहिल्यांदाच लिहण्याचा प्रयत्न केला आहे. आपल्या प्रोत्साहनाची गरज आहे.

DJ सुनिल भोसले